Ankara’da her gün koronavirüsle ilgili ölüm sayıları açıklanırken, yakınları, o sayılara giren sevdikleriyle vedalaşıyor.
Salgın nedeniyle gerçekleşen ölümlerin önemli bir bölümü İstanbul’da yaşanıyor.
Kentin farklı köşelerinde her gün koronavirüs cenazeleri kalkıyor.
Bu ölümlerden sonraki cenaze ve defin sürecinde neler yaşandığını konuşmak için Zincirlikuyu Mezarlığı içinde yer alan, İstanbul Mezarlıklar Müdürlüğü’nün yolunu tutuyoruz.
Girişte, üzerinde ‘Her canlı ölümü tadacaktır’ yazısının yer aldığı kapıdan geçip, içerinde İBB Mezarlıklar Müdürü Dr. Ayhan Koç ile buluşuyoruz.
Koç, salgının başından bu yana her inanca uygun olarak cenaze süreçlerinin aynen sürdüğünü anlatıyor.
Bununla birlikte birçok yeni düzenlemeye gittiklerini de aktarıyor.
Koronavirüs nedeniyle ölenler için bazı mezarlıklarda özel yer açılması, cenazelerin tabutla toprağa verilmesi, cenazelerin vakit namazı beklenmeden defnedilmesi, tüm süreçte yer alan personelin özel koruyucu kıyafetlerle görev alması, tüm törenlerde sosyal mesafe kuralına uyulması, bunların başlıcaları…
Gasilhanede cenaze koşturmacası
İstanbul’da koronavirüsten yaşamını yitiren kişilerin cenazeleri için birkaç gasilhane belirlenmiş.
Zincirlikuyu’dan sonra bunlardan birine, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Mezarlıklar Müdürlüğü 3. Bölge Müdürlüğü Yardımcılığı’na gidiyoruz.
Gasilhane içi ve çevresinde yoğun bir tempoyla çalışan personel, koruyucu ekipmanla görev yapıyor.
İçeride bir kişi devamlı dezenfektanla ortamı temizliyor.
Cenazeler geliyor, yıkanıyor, önce kefene, sonra ceset torbasına sonra da tabuta konuyor.
Üzerinde surelerin de yazdığı yeşil tabut örtüsüyle kaplanan tabutlar daha sonra gasilhane önüne çıkarılıyor.
Burada küçük cemaatlerle, arada boşluk bırakılarak cenaze namazları kılınıyor.
Kılınan her bir namazdan sonra sıra sıra dizilmiş cenaze araçlarından biri yaklaşıyor ve tabut araca konuyor.
Araç mezarlığa doğru yola çıkarken vefat eden kişinin yakınları da araçlarıyla cenaze aracını takip ediyor.
Yukarı Baklacı: Ağıtlar ve yeşil cenaze arabaları
İBB Mezarlıklar Müdürü Ayhan Koç’un aktardığına göre koronavirüsten hayatını kaybeden bir kişi varsa varsa aile mezarlığına gömülüyor. Eğer yakınlarının istediği bir mezarlıkta şartlar uygunsa oraya da defnedilebiliyor.
Pankartlarında “10 dakikada mezar taşı yazılır” ifadesi yer alıyor.
Bunların dışında kalanlar için ise mezarlık belirlenmiş: Anadolu Yakası’nda Yukarı Baklacı ve Avrupa yakasındaki Kilyos mezarlıkları.
Sonuç itibariyle İstanbul’da koronavirüs nedeniyle ölenlerin büyük bir bölümü bu iki mezarlığa gömülüyor.
Bunlardan önce Yukarı Baklacı Mezarlığı’na gidiyoruz.
Mezarlığın girişinden hemen önce mezar taşları yazımı yapan birkaç araç duruyor.
Pankartlarında “10 dakikada mezar taşı yazılır” ifadesi yer alıyor.
Mezarlık içine girdiğimizde bir bölümde eski mezarları görüyoruz.
Mezarlığın bir başka bölümü ise koronavirüsten ölümlere ayrılmış.
Bu bölümde mezar taşlarında son haftaların tarihleri var.
Etrafta bu şekilde yüzlerce mezar var.
Ayrıca yeni gelecek cenazeler için mezar kazılmaya da devam ediliyor.
Mezarlıkta bulunduğumuz birkaç saat içerisinde en az beş cenazeye denk geliyoruz.
Her bir törende önce cenaze arabası geliyor ve tabut yetkililer tarafından taşınıyor.
Üzerinde koruyucu beyaz tulum, maske, gözlük ve eldiven bulunan imam, dua okuyor.
Bu sırada cenaze, tabutla birlikte mezarlığın içine bırakılıyor. Zeminin taşlık olması nedeniyle iş makineleri kepçelerle mezarlığı dolduruyor sonra da yakınları kürekle son toprağı atıyor.
Cenazeler tabutla birlikte toprağa veriliyor. Koç’un aktardığına göre bu uygulamaya, hem koronavirüsün bulaşmasına dair bir önlem olarak hem de vefat eden kişinin cenazesinin ileride başka bir ile naklinin istenebileceği düşünülerek karar verilmiş.
Mezarlığa hem defin için gelenler var hem de yakın tarihte kaybettikleri yakınlarının mezarlarını ziyarete gelenler.
Yeşillikler içindeki mezarlıkta, ağlama ve yakılan ağıtların sesleri yankılanıyor.
Kilyos: Kazmalar, kürekler ve çiçekler
Buranın ardından Kilyos Mezarlığı’na gidiyoruz.
Burası da eski mezarların da bulunduğu bir mezarlık iken bir bölümü koronavirüs cenazelerine ayrılmış.
Burada, yine son haftalarda vefat etmiş yüzlerce kişinin cenazesiyle karşılaşıyoruz.
Burada da hummalı bir çalışma var. Yeni cenazeler için yer açılmaya devam ediliyor.
İş araçların kabarttığı toprakta işçiler kazma ve kürekle defin yeri açıyor.
Bununla birlikte hem Yukarı Baklacı hem de Kilyos’ta sohbet ettiğimiz güvenlik görevlileri, son günlerde cenaze sayısında belirli bir azalma gördüklerini belirtiyor.
