Korona virüsten en çok etkilenen hatta neredeyse durma noktasına gelen sektörlerden biri de turizm. Tur operatörleri, seyahat acenteleri ve seyahatseverler turizmin eski günlerine dönmesi için bir an önce dünyayı etkisi alan Korona virüs salgınının bitmesini bekliyor.
Dünyanın eski haline dönmesini beklerken ileriye yönelik seyahat planları yapmak isteyenler için son yılların yükselen trendi savaş turizmini meraklısına tanıtmak istedik.
Macera peşinde koşanlar, aksiyon filmlerine özenenler, anlatacak hikaye biriktirmek isteyenler, sıcak çatışmaya katılma hayali kuranlar, savaş muhabirliğine özenenler, kalbi yardım etmek için çarpanlar, ölme arzusundakiler ve hatta uzaylıların peşinde olanlar… Bu duyguları yaşayanlar için yeni bir turizm modası başladı. Dünyanın dört bir yanında binlerce kişi, tatillerini savaş bölgelerinde geçiriyor artık. Savaş turizmi denilen bu akım, üç farklı seviyeden oluşuyor.
Seviye 1: Bu aşamada geçmişte binlerce kişinin öldüğü ancak şimdilerde sükunetin sağlandığı ülkelere yolculuklar düzenleniyor. Bosna Hersek ve Vietnam en popüler ülkeler.
Seviye 2: Kültürel savaş turlarının dışına çıkmak ama çok da maceraya bulaşmak istemeyenler bu kategoriye yöneliyor. Seviye 2’de halihazırda sosyal karışıklığın veya güvenlik problemlerinin yaşandığı ülkelere gidiliyor. 2006 yılından bu yana uyuşturucu kaçakçıları ile güvenlik güçleri arasındaki savaşta 70 binden fazla kişinin öldüğü Meksika bu kategoride yer alıyor. Savaş turistleri, uyuşturucu kartellerinin etkili olduğu ve köprülere asılan cesetlerle ünlü mahallelere girmek için binlerce dolar ödüyor. Ukrayna da Seviye 2’nin en popüler ülkesi haline geldi. 2013’ün sonundan bu yana hükümet karşıtı gösterilerin yaşandığı ülkede, günlük 80 dolar karşılığında turistlere gösteri alanları gezdirildiği biliniyor.
40 BİN DOLARA AFGANİSTAN
Seviye 3: Bu kategori, savaş turizmin zirvesi olarak kabul ediliyor. Aktif çatışmaların yaşandığı veya güvenlik tehdidinin en yüksek olduğu ülkelere gidiliyor. Savaş turizmi şirketlerine göre en çok tercih edilen ülkeler: Afganistan, Irak, Somali ve Sudan. Ama en popüler ülke Birleşmiş Milletler’in ölenleri saymayı bile bıraktığı Suriye. Seviye 3’teki yolculuklar, güvenlik riskinin yüksek olması nedeniyle çok pahalı oluyor. Örneğin ABD’li merkezli Warzone Tours şirketi, 40 bin dolar karşılığında Irak’ın başkenti Bağdat’a götürüyor. Başka tur şirketleri de Somalili korsanları yerinde görmek isteyenleri on binlerce dolar karşılığında Aden Körfezi’ne götürüyor. Hatta bazı şirketlerin, müşterilerine Aden Körfezi’nde silah veya el bombaları kullandırdıkları iddialar arasında.
‘TÜRK MÜŞTERİ YOK’
Aktif çatışma bölgelerine gitmek isteyenlerin kesinlikle uyması gereken kurallar var. Örneğin tur rehberinin dediklerinin ve daha önceden belirlenen güzergahların dışına hiç çıkılmıyor. Gezi boyunca bireysel hareket etmek kesinlikle yasak. Ayrıca grupları korumak için tur şirketlerinin tuttuğu yerel güvenlikçiler ne derse o oluyor. Her bir turda en fazla dört yolcu olabiliyor. Düzenledikleri savaş turları hakkında konuştuğum Warzone Tours şirketinin sahibi Rick Sweeney, “25 yıl orduda ve çeşitli güvenlik şirketlerinde çalıştım. Şirketi 2008’de kurduk. En popüler ülke Suriye. Ama son zamanlarda Suriye’ye tur düzenlemiyoruz. ABD tarafından El Kaide ile işbirliği yapan şirketler kategorisine dahil olmak istemiyoruz” dedi. Şimdiye kadar Türkiye’den hiç müşterilerinin olmadığını söyleyen Sweeney, “Herhangi bir fiyat listemiz yok. Her bir yolculuk ayrı ayrı fiyatlandırılıyor. Bu da seyahat programı ile ilgili. Örneğin nereye gidilecek, ne kadar kalınacak gibi sorulara bağlı. Turlarımız çok pahalı. Çünkü bizim için öncelik güvenlik. Eğer Somali’ye gidilecekse, bir hafta önceden ekibimiz oraya gidiyor. Bütün güvenlik tedbirlerini alıyor. Bunun da maliyeti çok yüksek oluyor. Dolayısıyla güvenlik riski ne kadar artarsa tur o kadar pahalı oluyor. 1 haftalık Kabil turu da Bağdat gibi kişi başına 40 bin dolar. Veya Meksika’da tehlikeli bir bölge için günlük 3 bin 500 dolar gibi düşün. Müşterilerimiz genelde orta yaştakiler ve 100 bin doların üzerinde kazananlar oluyor” dedi.
UZAYLILARIN PEŞİNDEN SURİYE’YE
ABD’li Tyler Smith, Joe Alencar ve Karar Musa geçen yılki sömestr tatillerini Suriye’de geçirdi. Üç kafadarın Daily Beast sitesinde yayınlanan hikayeleri büyük ilgi gördü. Maceraperest arkadaşlar, hiçbir savaş turizm acentasına başvurmadan Suriye’de muhaliflerin elinde olan bölgeye gitti. Kişi başına 1000 dolar ödeyip, 5 gün kaldılar. Bu zaman içinde muhaliflerden Kalaşnikov’un nasıl sökülüp takıldığını bile öğrendiler. Smith yaşadıklarını anlatırken “Suriye’ye geçmeden önce sınırda, farklı nedenlerle Suriye’ye gitmek isteyenlerle tanıştık. İçlerinde mültecilere kutularca ağrı kesici getiren Fransız bir kadın, sağa sola ateş açmak için Halep’e giden bir Japon ve hatta çatışma bölgelerinde uzaylıların DNA’sını aramak isteyen İtalyan bir kadın vardı” dedi.
SAVAŞ TURİZMİ İLE KÖTÜ GEÇMİŞE BADANA
Savaş turizmi bazı durumlarda da ülkeleri zor durumda bırakabiliyor. Örneğin Sri Lanka, savaş turizmi üzerinden insan hakları ihlallerinin üzerini örtmekle suçlanıyor. Geçen yıl 1 milyonun üzerinde yabancı turist, Sri Lanka’nın kuzeydoğusunu ziyaret etti. Burası geçmişte bağımsızlık mücadelesi veren Tamil Kaplanları’nın bölgesiydi. Hükümet güçleri 2009’da Tamil Kaplanları’nı bastırdı. Ancak çatışmalarda yaklaşık 70 bin sivilin öldürüldüğü tahmin ediliyor. Şimdilerde ise bölgede iç savaşa ait kalıntılar ziyarete açılıyor. Sri Lanka hükümetinin de turizm adı altında o dönem yaşananları unutturmak istediği ileri sürülüyor.
