Türkçenin edebi zenginliği pek çok kelimenin anlamdaşlarının ve yakın anlamlılarının bulunması ile sağlanmaktadır. Türkçe konuşan bir kimsenin kendini ifade edecek kelimeleri bulmakta veya oluşturmakta genel olarak zorlandığı söylenemez. Ancak ifade edecek çok fazla kelimenin olması bu hazinedeki bir kısım kelimelerin de bilinmemesi demektir. Kimileri için bu kelimelerden bir tanesi de Postnişin olabilir. Postnişin TDK sözlükte ne anlama gelir?
POSTNİŞİN NE DEMEK? POSTNİŞİN TDK SÖZLÜK ANLAMI NEDİR?
Postnişin kelimesinin TDK sözlüğe göre 1 farklı anlamı vardır.
Postnişin kelimesinin kökeni Farsça dilidir.
Postnişin kelimesinin Farsça dilindeki karşılığı pūstnişīn şeklindedir.
Postnişin TDK sözlük anlamı şu şekildedir:
1. isim, eskimiş Postta oturan, tekkenin şeyhi olan kimse
POSTNİŞİN KELİMESİNİN CÜMLE İÇERİSİNDE KULLANIMI
“Babası ölünce yüzüne çok yakışan güzel bir sakal bıraktı ve tekkenin postnişini oldu.” – Yusuf Ziya Ortaç
Ömer Tuğrul İnançer neden öldü? Hastalı ne? Ömer Tuğrul İnançer kimdir ve nereli?
HAZRETİ MEVLANA’NIN TEMSİL MAKAMI: ‘POSTNİŞİN’
Kültür ve Turizm Bakanlığı Konya Türk Tasavvuf Müziği Topluluğu Müdürü ve Postnişin Fahri Özçakıl, “Postnişin, Mevlevi şeyhinin oturduğu en üst makamdır. Biz de postnişin olarak Hazreti Mevlana’yı temsilen o makamı doldurmaya gayret ediyoruz.” dedi.
Türk ve İslam aleminin en büyük mutasavvıflarından Mevlana Celaleddin-i Rumi’nin hayata gözlerini yumduğu gece olan “Şeb-i Arus”, 746. yılında “Vefa Vakti” temasıyla herkesi bir olmaya çağırıyor.
Görselliği ve estetiği ile izleyenleri etkileyen, Mevlevilikte “İlahi aşkla yanan gönlün yansıması” olarak tanımlanan semayı yöneten postnişinin her ritüeli ayrı bir anlam taşıyor.
Mevlana’nın yaşadığı dönemden günümüze kadar Mevlevilerle özdeşleşen, içerdiği manasının yanı sıra görselliği ile de ilgi uyandıran zikrin icra edilmesini belli ritüellerle sağlayan postnişin, hareketiyle semazenleri yönlendiriyor.
Sema ayininin icra edildiği “Semahane” denilen alanın şeklinden, semazenlerin üstüne oturdukları postlara, giydikleri kıyafetlerden hareketlerine kadar her ritüelin farklı anlamı bulunuyor.
Özçakıl, AA muhabirine yaptığı açıklamada, postnişinin “posta oturan” anlamına geldiğini söyledi.
Mevlevilerde postnişinlik makamının Hazreti Mevlana’yı temsil ettiğini dile getiren Özçakıl, şöyle konuştu:
“Postnişin, Mevlevi şeyhinin oturduğu en üst makamdır. Biz de postnişin olarak Hazreti Mevlana’yı temsilen o makamı doldurmaya gayret ediyoruz. Postnişinin oturduğu postun kırmızı olması da kamilliği temsil etmektedir. Mevlana, güneşin battığı bir akşam kızıllığında vefat ettiği için post bu rengi almıştır.”
SEMAYI POSTNİŞİN YÖNETİYOR
Özçakıl, postnişinin, Mevlana’nın makamını temsil etmesinden dolayı önemli bir görev üstlendiğini belirterek, “Sema mukabelesinin başında postnişinin bulunması gerekiyor. Bu yüzden semayı postnişin yönetiyor. Postnişin, Hazreti Mevlana’nın makamıdır ve bu görevi de temsilen o üstlenir.” diye konuştu.
“DERVİŞLER SEMAYI AÇ KARNINA İCRA EDER”
Semahanede postnişinden sonra semazenbaşı ve semazenlerin yerini aldığını anlatan Özçakıl, şunları kaydetti:
“Semazenbaşı ve semazenler semaya girdikleri zaman postnişinin önünde selam verir. Postnişin de onların sikkesini öperek semaya girmesine izin vermiş olur.
Tüm dervişler semayı aç karnına icra eder. Hazreti Mevlana dervişlerine az yeme, içme ve uyumayı tavsiye etmiştir. Nitekim derviş, tok karnına yapılan sema zikrinde maneviyattan uzak olabiliyor. Semada dervişin oruçlu olması, maneviyattan daha fazla nasiplenmesine vesile oluyor.”
