Prim ödeme süresi, sigorta günü sayısı ve diğer emeklilik koşulları gibi faktörler dikkate alınarak emeklilik hakkı kazanılıyor. EYT düzenlemesi sonrasında yeni gelişmeler merak ediliyor. Başkan Erdoğan’ın emeklilik reformu için açıklamaları kapsam dışında kalanlar tarafından yakından takip ediliyor. Kademeli emeklilik sisteminin onaylanması halinde belirli prim ödeme ve sigorta günü koşullarını sağladıklarında emekli olabilecekler. İşte, yeni emeklilik reformu için son gelişmeler!
EYT düzenlemesi sonrasında 5 milyonu aşkın kişi emeklilik hayallerine kavuştu. 8 Eylül 1999 ve öncesi sigortalı olanlar emekli olurken, prim sayısını dolduramayanlar borçlanma formülü ile emeklilik hakkı kazandı.
Sigorta başlangıç tarihleri 1999 sonrası olanlar ise emeklilik imkanını kıl payı kaçırdı. Hal böyle olunca emeklilik sistemi için atılacak yeni adımlar takip ediliyor.
Bu süreçte kademeli emeklilik sisteminin gündeme gelip gelmeyeceği merak ediliyor. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından konu hakkında gelecek açıklamalarda yakın takibe alındı.
Düzenlemenin hayata geçmesiyle birlikte 2000 – 2008 arası ilk kez sigorta girişi olanlara emeklilik imkanı tanınmış olacak.
KADEMELİ EMEKLİLİK ŞARTLARI NEDİR?
Kademli emeklilikte SSK’lı çalışanlar belirli yaşa ve prim sayısına ulaştıktan sonra kademeli olarak emekli olmalarını sağlayan sistemdir.
Kademeli emeklilikte şartlar çalışanın sigorta türüne ve başlangıç tarihine göre değişebilir. Kademeli emeklilikte çalışanlar daha erken emekli olma fırsatı yakalayabilir fakat bu emekliliğin dezavantajları da bulunmaktadır.
Kademeli emeklilikte emekli maaşlarında düşüş yaşanabilir.
Kademeli emeklilik şartları şu şekildedir;
SSK’lı kadınlar: 20 yıl sigortalılık süresi ve 5000 – 5975 arası prim günü.
SSK’lı erkekler: 25 yıl sigortalılık süresi ve 5000 – 5975 arası prim günü.
BAĞ-KUR’lu kadınlar: 7200 prim günü.
BAĞ-KUR’lu erkekler: 9000 prim günü.
Emekli Sandığı’na tabi kadınlar: 7200 prim günü.
Emekli Sandığı’na tabi erkekler: 9000 prim günü.
10 yıl primle kimler yaşa bakılmadan emekli aylığı alabiliyor?
Bu imkandan EYT düzenlemesi kapsamında tarım işçileri yararlanabiliyor.
İlk işe giriş tarihi 8 Eylül 1999 ve öncesinde olan tarım işçileri (2925 sayılı Tarım İşçileri Sosyal Sigortalar Kanunu’na tabi), 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 prim ödeme gün koşulunu yerine getirmeleri şartıyla EYT’den emekli olabiliyor.
1984’te yapılan bir düzenlemeyle tarımda çalışanlara kendi istekleriyle sosyal sigorta kapsamına girme imkanı verildi. Bu kişilere 15 yıllık sigortalılık süresi, 3600 prim gün sayısını doldurduklarında; kademeli yaşa göre emekli olma hakkı tanındı.
Yaş şartı da kadınlarda 40-54, erkeklerde 44-58 arasında belirlendi. Sosyal güvenlik reformu ile 2008’de tarım SSK uygulaması sona erdi.
Ancak 2008’den önce tarım sigortası olanların geçen süre içinde herhangi bir çıkış yapmamaları halinde 3600 prim gün, 15 yıllık sigorta süresi ve kademeli yaş şartıyla emeklilik hakları devam etti.
EYT düzenlemesiyle bu kişilere de emeklilik hakkı tanındı. Bu kişiler 10 yıl yani 3600 prim günü doldurduklarında yaş yartı aranmadan emekli olabilecek.
12.5 yıl ile emeklilik için neler gerekiyor?
8 Eylül 1999 ile 30 Nisan 2008 tarihleri arasında sigortalı olan SSK’lıların kısmi emeklilik için prim gün şartı 4500’e çıkıyor.
Yani 12.5 yıl prim ödemek gerekiyor. Tabii bununla da bitmiyor. 25 yıldan beri sigortalı bulunmak, kadın için 58, erkek için 60 yaşını doldurmak da gerekiyor.
Bağ-Kurlularda tam emeklilik gibi kısmi emeklilik şartı da değişecek mi?
Hazırlıkları başlayan Bağ-Kur reformu kapsamında bu konuda bir müjde bekleniyor.
Reform ile küçük esnafın, çiftçilerin aralarında yer aldığı 1 milyon kişinin prim gün şartı 9000’den 7200’e çekilecek.
5400 prim günüyle (15 yıl) yaştan kısmi emekli olabilen Bağ-Kur’lularda bu sürenin de reform kapsamında 4500 güne (12.5 yıla) çekilmesi bekleniyor.
Bu sayede Bağ-Kur’lular için 900 günlük bir avantaj ortaya çıkacak. Tabii burada da yine yasayla belirlenmiş yaş şartını tamamlamak gerekecek.
Kısmi emeklilikte de eksik primler borçlanmayla tamamlanabilir mi?
Evet, tamamlanabilir. Borçlanma imkanı bulunanlar ihtiyaçları kadar günü bu yolla tamamlayabilir.
