Kahramanmaraş’ın Pazarcık ve Elbistan ilçelerinde meydana gelen 7,7 ve 7,6 büyüklüğündeki iki deprem, Türkiye’nin 11 ilinde ve Suriye’de yıkıma yol açtı.
Günlerdir süren arama kurtarma çalışmalarında artık sona gelinirken, depremler nedeniyle 40 binin üzerinde can kaybı yaşandı. Büyük yıkımın olduğu Suriye’de de binlerce kişi öldü.
DEZENFORMASYONUN KAYNAĞINA ULAŞILDI
Tek yürek olan Türkiye, bir yandan depremin yaralarını sarmaya çalıştı, bir yandan da yalan haberlere maruz bırakıldı.
Depremden sonra yapılan yardım çağrılarının önemli bir kısmının doğru olmadığı ve bölgede kaos çıktığı gibi birçok haberin gerçeği yansıtmadığı ortaya çıkınca, çok sayıda hesap takibe alındı.
Daha önce Türkiye’de yaşanan orman yangınları sırasında yapılan sosyal medya operasyonunu ortaya çıkaran İngiliz uzman Marc Owen Jones, bu kez de depremle ilgili dezenformasyonun kaynağına ulaştı.
30 BİN TWEET ATILDI
Dijital otoriteryenlik, sosyal medya ve dezenformasyon konularında uzman olan Jones’un, kendi sosyal medya hesabında yayınladığı verilere göre, deprem sırasında farklı ülkelerden açılmış profiller, yaklaşık 30 bin dezenformasyon tweet’i gönderdi.
Operasyona konu olan hesaplar, depremden önce bazı Batılı ülkelerin konsolosluklarını geçici olarak kapatmasını yaşanan afetle ilişkilendirerek, bu ülkelerin büyükelçilerini depremden önce geri çektiği bilgisini yaydı.
Jones, dezenformasyonun en çok Kanada, ABD, İngiltere, Almanya, Belçika, İtalya, Hollanda ve Fransa’yı hedef aldığını ortaya çıkarırken, bu ülkelerin ortak özelliğinin NATO ülkesi ve Ukrayna’ya en çok yardım eden ülkeler olmasına dikkat çekti.
İSVEÇ VE FİNLANDİYA ÜZERİNDEN YALANLAR
İngiliz uzman bot hesapların, bu ülkelerin depremi daha önceden bildiğini ve afetin HAARP (Yüksek Frekanslı Etkin Güneşsel Araştırma Program) teknolojisiyle gerçekleştirildiğine dair dezenformasyon yaptığını da ortaya çıkardı.
Söz konusu dezenformasyon operasyonuyla ülkelerin, Ankara’nın, terörle mücadelede verdikleri sözü tutmayan İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyeliklerine karşı çıkması sebebiyle Türkiye’yi hedef almak için HAARP sistemini devreye soktuğu yalanı yayıldı.
SAHTE PROFİLLERİ YÖNLENDİREN HESAPLAR ORTAYA ÇIKTI
Jones, oluşturulan sahte profilleri yönlendiren ana hesapları da ortaya çıkardı.
Buna göre ortak özellikleri aşı, kapanma ve küreselleşme karşıtı olmaları ve komple teorilerini savunmaları olan “@DavidWolfe”, “@AntonioTweets2”, “@iluminatibot” ve “@crankycrab1171” isimli hesaplar, yayılan dezenformasyonda öncü oldu.
Söz konusu komplo teorilerini retweet eden ve dolaşımda tutan sahte hesapların en belirgin ortak özelliklerinin Donald Trump destekçisi olmaları ve eski ABD başkanı tarafından sıkça kullanılan MAGA (Make America Great Again) sloganına profillerinde yer vermeleri olduğu belirtildi.
HESAPLAR GEÇEN YIL OLUŞTURULDU
İngiliz uzman, dezenformasyonu yayan hesapların büyük çoğunluğunun nisan ve ekim 2022 yıllarında oluşturulduğunu söyledi.
Buna göre, 2006 ve 2023 yılları arasında oluşturulan ve MAGA sloganı kullanan, vatansever görünümlü bütün bot hesapların yaklaşık yüzde 10’u, bu iki ay arasında oluşturuldu.
Jones, bu durumun manipülasyon iddialarını sağlamlaştırdığını vurguladı.
‘HELP TURKEY’ VE ‘GLOBAL CALL’ ETİKETLERİ
Katar Hamad Bin Halife Üniversitesi’nde öğretim üyesi olarak da görev yapan Jones, 2021 yılında Türkiye’yi kasıp kavuran orman yangınları sırasında da benzer bir çalışma yapmıştı.
İngiliz uzman, “Help Turkey” ve “Global Call” etiketleriyle yapılan paylaşımların gerçek insanlar ve ünlüler tarafından kullanılmakla birlikte, sahte ve bot hesaplar üzerinden yapay olarak yayıldığını ve bu yönüyle bir manipülasyon kampanyasının ürünü olduğunu ifade etmişti.
