24 yıldır Türkiye’de otomobil üretimi yapan Honda, Kocaeli’nin Gebze ilçesindeki fabrikasını kapatma kararı almıştı.
Türkiye’deki vergi adaletsizliğinin son kurbanı Honda işçileri oldu. Japon otomobil devi Honda, Gebze’deki fabrikasını kapatırken, kıdem ve ihbar tazminatlarının yanı sıra, 10 yılını dolduran işçilere 48 maaş tutarında ikramiye de verdi.
Honda’nın Gebze’deki fabrikası neden kapandı? Fabrikayı devralan HABAŞ ne yapacak?
TAZMİNATLARDA GELİR VERGİSİ KESİNTİSİ
Ancak işçiler ikramiyeleri almak için bankaya gittiklerinde “şoka” uğradı. İşçilerin gelirlerindeki artış bir üst dilime çıktığı için tazminatlarda yüzde 40’a yakın kesinti olduğu görüldü.
Diken’den Ayşegül Kasap, Honda işçileriyle konuştu. Olay şöyle oldu; Honda, bir anda Türkiye’den çekilme ve fabrikasını kapatma kararı aldı. Bu karar, 1200 işçinin bir anda işsiz kalması anlamına geliyordu. İş bulmak, işsizlik oranları göz önüne alındığında hâlihazırda zorken, işçilere teselli olabilecek bir haber Honda’dan geldi. Şirket, işsiz kalan emekçilere yüklü miktarda tazminat ödeme kararı aldı. Kıdemlerine göre kimi işçiye 48 maaş, kimi işçiye 40 maaş tazminat verildi. Ne var ki işçilerin mutluluğu uzun sürmedi. Devlet işe el attı ve uzun süre işsiz kalma tehlikesi altında olan emekçilerin tazminatlarının yüzde 40’ına ‘gelir vergisi’ diyerek el koydu.
“NEREDEYSE YARISINI DEVLET ALIYOR”
Ayşegül Kasap’a konuşan emekçiler yüzde 40’ın kendileri için çok büyük bir para olduğunu ifade ederek “Biz işsiz kalıyoruz diye bize bir şey sağlıyorlar, düşünüyorlar, para veriyorlar. Ancak neredeyse yarısını devlet alıyor” dedi.
Konuyu önce vergi dairesine dilekçeyle ilettiklerini, sonuç alamayınca ise mahkemeye gittiklerini söyleyen işçiler, şöyle konuştu:
“Dava açtık ama davaya ilk toplu bir şekilde girmedik. Avukatımız toplu bir şekilde girilirse kaybettiğimiz zaman dosya masrafları fazla olur dedi. Bize bir seçenek sundular. En eski elemanlar orta eski elemanlar yeni elemanlardan birer kişi. Üç dava açtık toplam, bu üç davadan olumlu sonuç aldık.
“HAKKIMIZI ARARKEN EKSTRA PARA ÖDEDİK”
Daha sonra bu davalardan olumlu sonuç elde edilince vergi mahkemesinde toplu dava açıldı. Davaların çoğunu kaybettik. Ben de kaybedenler arasındayım. İlk üç davada hakimler bizi haklı buldu. Toplu açınca davayı kaybettik. Bir de 2 bin 300 lira dosya masrafı ödedik. Hakkımızı ararken bile ekstradan para ödedik”
Hukuki süreçte de tuhaflıklar silsilesi devam etti. Bireysel dava açan işçilerden biri davayı kazandı, diğeri ise davayı kaybetti. İşçiler “Bireysel davalar kazandı ama toplu davaların çoğu kaybetti” diye konuştu.
Bir işçi konuyla ilgili şu ifadeleri kullandı:
“O kadar saçma bir durum ki ben davayı kaybettiğim için ekstra para ödüyorum. Yanımdaki arkadaşımla aynı pozisyondaydım aynı tutar, aynı dava. Kocaeli 1’inci Vergi Mahkemesi ret veriyor 2’nci Vergi Mahkemesi davayı kabul ediyor. Diyor ki arkadaşıma ‘Siz haklısınız’ ve ödemesini yapıyor. Biz alamadık bir de borçlu çıktık”
HONDA’DAN İŞÇİLERE AVUKAT DESTEĞİ
15 senelik çalışanlar ise 160 bine yakın gelir vergisi ödedi. 20 senelik çalışanlar 200 bin lira vergi öderken 25-30 yıllık çalışanlar ise 300 bin lira gelir vergisi ödedi. Fabrikanın bir de taşeron işçileri var. Diken’e konuşan bir taşeron işçisi kendisinin 12 maaş ikramiye aldığını ancak bunun yüzde 30’unun kesildiğini söyledi ve devam etti:
“Benim ikramiyemden 18 bin lira kesinti oldu. Çok üzüldüm. Keşke olmasaydı dedim. Bir işçi için 18 bin lira Türkiye şartlarında çok iyi bir para. Honda Türkiye şartlarına göre haklarımızı çok iyi şekilde verdi. Ancak vergi kesintisiyle bir kısmı kaybedildi”
Honda, işçilerin haklarını alabilmeleri için kapılarını avukatlara açtı.
