Dünyada kullanılan enerji kaynakları konusunda önemli değişiklikler oluyor. 19. yy kömür yüzyılı, 20.yy petrol olurken ve 21 yy. ise doğal gaz yüzyılı olacağı beklenirken yenilenebilir enerji kaynaklarına da hızlı geçişin yaşandığı bir dönem oldu.
Her yüzyılda bir enerji kaynaklarında önemli değişim yaşandığını göz önünde bulundurduğumuzda, içinde bulunduğumuz yüzyılda bu değişimin hızlandığı ve hem doğal gazın hem de yenilenebilir dediğimiz güneş, rüzgar gibi kaynakların kullanımının arttığını görüyoruz.
Bu değişim yeni enerji ekonomisinin başlangıcını da ifade etmektedir.
YENİ ENERJİ EKONOMİSİ NE DİYOR?
Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) tarafından açıklanan Dünya Enerji Görünümü 2021 raporuna göre, yeni dönemde yenilenebilir enerji kaynaklarından güneş, rüzgar enerjisi, elektrikli araçlar ve karbon salınımı düşük teknolojiler gelişirken, yeni bir küresel enerji ekonomisi ortaya çıkıyor.
Peki yeni enerji ekonomisi neyi temsil ediyor?
Yeni enerji ekonomisi daha temiz enerjiyi önceleyen bir ekosistem olacak.
Yeni enerji ekonomisi sayesinde gerçekleştirilecek yatırımlar ile kullanılacak enerji hem daha düşük maliyetle sağlanacak hem de yeni yatırımları zorunlu kıldığı için istihdam için önemli bir yeni alan anlamına gelmektedir.
Yeni enerji ekonomisi daha önce hayatımızda olmayan yeni sektörlerin ortaya çıkmasına bu da işgücü niteliklerinde değişim kadar üniversitelerde açılacak programlarda da değişim için önemli fırsat olacaktır.
Yeni enerji ekonomisini temsil eden temiz enerji hem hükümetler bazında olması gereken hem de bunu artık küresel bir mesele olması nedeniyle hükümetler arasında uluslararası işbirliğinin de zorunlu olmasını beraberinde getirmektedir. Bu açıdan, Paris Anlaşması bu anlamda uluslararası işbirliği için iyi bir örnek.
YENİ ENERJİ EKONOMİSİ İÇİN OLASI RİSKLER NELER?
Küresel ekonomik koşullar ve artan enerji talebi nedeniyle enerjide kısa sürede fosil kaynaklardan vazgeçilemeyeceği için, küresel emisyonlarda kısa sürede düşüş sağlanmayacağı ve düşüşün sürdürülebilir hale gelmesi için zamana ihtiyaç duyulacağı öngörülmektedir.
Yeni enerji ekonomisine geçiş yapılırken, vazgeçilen fosil yakıtlara alternatif olarak yenilenebilir enerji kaynaklar ile karşılaması gerekiyor. Son dönemlerde başta da İngiltere’de yaşanılan enerji krizi de rüzgar enerjisinin üretime katkısının beklentilerinin altında kalması nedeniyle enerji arz güvenliğinde sorun yaşanılması öngörülmektedir.
Dünyada artan enerji talebi yenilenebilir enerji kaynaklarımdan karşılanmayınca yeniden fosil yakıtlara başta da kömüre yönelimin artması kömür fiyatlarında önemli artışlara neden olduğu gibi karbon emisyonlarında da artış olacağı bekleniyor.
Yeni enerji ekonomisi için yenilenebilir enerjide önemli miktarda yatırıma ihtiyaç var. Ülkeler özellikle de gelişmekte olan ülkeler bu yatırımlar için yeterli kaynak ayırıp ayıramayacakları tartışılmaktadır.
Bu nedenle, yeni enerji ekonomisinin başarısı hem fosil yakıtlara olan bağımlılığın azalmasına hem de dünyada karbon salınımın azalması anlamına gelmekte. En önemlisi de yeni enerji ekonomisinin zorunlu kıldığı temiz enerjiye geçiş hükümetler arasında çok yönlü işbirliğini zorunlu kılmaktadır.
Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) Başkanı Fatih Birol’da Dünya Enerji Görünümü 2021 raporuna ilişkin değerlendirmesinde, bu ayın sonunda Glasgow’da yapılacak COP26 yani iklim zirvesinde “Hükümetlerin, COP26’da, geleceğin temiz ve dayanıklı teknolojilerini hızla büyütmeye kararlı olduklarına dair açık ve doğru bir sinyal vererek bu sorunu çözmesi gerekiyor. Temiz enerji dönüşümünü hızlandırmanın sosyal ve ekonomik faydaları çok büyük ama eylemsizliğin maliyeti de çok büyük.” diyor.
