Mehmet Talat Paşa’nın Berlin’de Ermeni teröristlerce suikaste uğramasının üzerinden 101 yıl geçti. 15 Mart 1921’de sonradan Ermeniler tarafından “milli kahraman” ilan edilen Sogomon Tehliryan tarafından suikasta uğradı. Enver Paşa ve Cemal Paşa ile beraber İttihad Terakki’nin önde gelen isimlerinden birisiydi. Osmanlı’nın son sadrazamlarından olan Talat Paşa, I. Dünya Savaşının kötü gidişatı üzerine yurdu terk etmişti. Ermenilerin yıllardır bir propaganda aracı olan “soykırım” iddialarının merkezindeydi. 1915’te Ermeni tehciri olarak da bilinen Ermeni Göç Yasasının mimarlarındandı. Talat Paşa, Osmanlı’nın Cihan Harbi’ne girdiği yıllarda, önemli görevler üstlendi. Rusların, Kars, Ardahan ve Batum’u iade etmesinde ciddi tesiri oldu.
Mehmet Talat Paşa’yı şehit eden suikastçi Tehliryan, Alman makamları tarafından “suçsuz” bulundu ve skandal bir kararla tahliye edildi. Talat Paşa’nın cenazesi 1943 yılında Türkiye Cumhuriyeti tarafından Berlin’den İstanbul’a getirilerek Şişli’deki Abide-i Hürriyet’e defnedildi.
TALAT PAŞA’NIN HAYATI
Mehmed Talât Paşa, Osmanlı Hürriyet Cemiyeti’nin kurucu lideri ve İttihat ve Terakki’nin kurucularından ve önde gelen liderlerindendir. İttihat Terakki hükumetinin Sadrazamı olan Talat Paşa, 3 Şubat 1917’de bu göreve getirilmiştir. Enver Paşa ve Cemal Paşa ile beraber İttihad Terakki’nin önde gelen isimlerinden olan Talat Paşa, Ermeni tehcirinin fikir babası olmasından dolayı Ermeni teröristlerin hedefi olmuştur.
Talat Paşa, 1874 yılında Edirne’de dünyaya geldi. Babası Kırcaali’nin Çepelce köyünden Ahmet Vasıf Efendi, annesi de Pomak ve Türk soylu bir aileye mensup Hürmüz Hanım’dır. Osmanlı Devleti’nin son dönemlerinde adı Enver Paşa ve Cemal Paşa ile sıkça anılan, onlarla beraber siyasi gidişatı belirleyen Talat Paşa, 1.Dünya Savaşı’nın kaybedilmesinden sonra Almanya’ya gitti.
İttihat ve Terakkî erkânının öldürülmesi kararını alan Taşnak Partisi, bu görev için Soğoman Tehliryan adlı bir Ermeni’yi görevlendirdi. Tehliryan, 15 Mart 1921’de Almanya’nın başkenti Berlin’deki Charlottenburg semtinde Talat Paşa’yı tek kurşunla öldürdü. Ölümünden sonra Berlin’de Türk Mezarlığına gömülen Mehmet Talat Paşa’nın mezarı, 1943 yılında alınan Bakanlar Kurulu kararı ile Türkiye’ye taşınmış ve Abide-i Hürriyet Şehitliğine gömülmüştür.
