Kazakistan’da halkın akaryakıt zammını protesto etmek için sokağa çıkmasının ardından ülkede karışıklık başladı. Olayların kısa sürede kontrol edilemez hale gelmesinden sonra ülke genelinde OHAL ilan edildi. Çıkan olaylarda onlarca kişinin hayatını kaybettiği, yüzlerce vatandaşın da yaralandığı açıklandı.
Bu gelişmelerin hemen ardından Kazakistan Cumhurbaşkanı Tokayev, ülkede yaşanan olaylarla ilgili açıklama yaptı. Tokayev, “Ülkede anayasal düzen büyük ölçüde yeniden tesis edildi.” dedi. Kazakistan devlet televizyonu, Cumhurbaşkanı Tokayev’in bugün halka hitap edeceğini açıkladı.
Kazakistan İçişleri Bakanlığı da Almatı’da 3 bin kişinin gözaltına alındığını, devlet kurumlarına ait tüm binaların kontrol altına alındığını açıkladı. Bakanlıktan yapılan açıklamada, Kazakistan’da ilan edilen olağanüstü hal kapsamında güvenlik güçlerinin başlattığı operasyonun sürdüğü belirtildi. Durumun kontrol altına alındığı kaydedilen açıklamada, tüm kentlerdeki idare ve belediye binalarının temizlendiği ve ülke genelinde 70 kontrol noktasının oluşturulduğu aktarıldı.
Açıklamada, “Güvenlik güçleri, Almatı kentinde toplumsal düzeni sağladı, stratejik yerleri korumaya aldı. Caddelerde temizlik operasyonuna devam ediliyor.” ifadesine yer verildi. Terör tehlike seviyesinin “kritik kırmızı”ya çıkarıldığı kaydedilen açıklamada, protestoculardan 26’sının öldüğü, 18’inin de yaralandığı belirtildi.
Bakanlık olayların bilançosunu da açıkladı. Buna göre, 18 güvenlik görevlisi hayatını kaybetti, 748 güvenlik görevlisi yaralandı. Kazakistan Dışişleri Bakanlığı silahlı saldırıların “yurt dışında eğitilmiş teröristlerce” düzenlendiğini açıkladı.
Kazakistan’ın batısında LPG’ye yapılan zamlar ve sosyoekonomik durumun kötüleştiği gerekçesiyle 2 Ocak’ta başlayan protestolar, ülkenin diğer kesimlerine yayıldı. Sokak olaylarına dönüşen gösterilerde güvenlik güçleri ile protestocular arasında çatışmalar yaşandı. Polis araçları ile askeri araçları ateşe veren, devlet binalarına giren protestoculara güvenlik güçleri müdahale etti. Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, protestolardan sorumlu tuttuğu hükümetin istifasını kabul etti. Protestoların yayılması sonucu olağanüstü hal ilan edildi.
Tokayev, ülkedeki mevcut durum nedeniyle üyesi oldukları Kolektif Güvenlik Antlaşması Örgütü (KGAÖ) ülke liderlerinden yardım istedi. KGAÖ Kolektif Güvenlik Konseyinin aldığı karar doğrultusunda Kazakistan’a asker gönderildi. KGAÖ, 2002’de Rusya, Belarus, Kazakistan, Kırgızistan, Tacikistan ve Ermenistan tarafından hükümetler arası askeri ittifak olarak kurulmuştu.
