2020’de 34 bin 145’i kadın, 142 bin 517’si erkek olmak üzere 176 bin 662 işçi Kod 29 nedeniyle işten çıkarıldı. Kod 29 ile işten çıkarılanların sayısı ayda ortalama 14 bin 772, günde ortalama 491 kişi oldu.
Pandemi nedeniyle işten çıkarma yasağının istisnası olan Kod 29 patronlar için fırsata dönüştü. Ülkenin dört bir yanında yüzlerce işçi sendikalaştığı, haklarına sahip çıktığı, hak gasplarına sessiz kalmadığı için İş Kanunu’nun 25/2’nci maddesi (ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranış) gerekçe gösterilerek tazminatsız işten çıkarıldı.
DİSK-AR, Kod 29 ile işten çıkarmalara ilişkin CİMER başvurusu ile SGK’den elde edilen verileri paylaştı.
Buna göre, 2020 yılında 176 bin 662 işçi Kod 29 nedeniyle işten çıkarıldı. İşten çıkarılanlar arasında 34 bin 145’i kadın ve 142 bin 517’si ise erkek işçi oldu.
Günde ortalama 491 işçi
Böylece Kod 29 ile işten çıkarılanların sayısı ayda ortalama 14 bin 772, günde ortalama 491 kişi oldu.
DİSK-AR konuya ilişkin yaptığı açıklamada, “Kod-29 ile işten çıkarılan işçiler kıdem tazminatı ve ihbar öneli/tazminatı alamıyorlar.
Ayrıca Kod-29’dan çıkarılan işçiler İşsizlik Sigortası Fonu’ndan işsizlik ödeneğinden yararlanamıyor” ifadelerini kullandı.
Açıklamada, şunlar kaydedildi: “İşverenlerin uzun yılardır, işçilerin kıdem ve ihbar tazminatı haklarını gasp etmek için başvurdukları bu yöntem, Covid-19 döneminde uygulanan işten çıkarma yasağını delmek için de kötüye kullanılıyor. İş Kanunu’nun 25-II maddesi işten çıkarma yasağının istisnalarından birini oluşturuyor.”
Kod 29 nedir?
Türkiye’de iş yasasına göre işveren, işten çıkardığı işçi için Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) bildirimde bulunuyor. İşten çıkarma formunda yer alan işten çıkarma gerekçesini de kodluyor. 29 nolu kod da, işten çıkarma gerekçeleri arasında yer alıyor.
Ancak 29 kodu, ‘ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranış nedeni ile iş akdinin feshi’ anlamına geldiği için işçi ihbar ve kıdem tazminatını yanısıra İŞKUR’dan işsizlik maaşı da alamıyor.
